Will van Kralingen in Hebriana (Lars Noren)/Het Nationale Toneel, regie Ger Thijs, foto Pan Sok
De grote voorstellingen van Ger Thijs, ik bedoel met name Het Wijde Land, de Koopman van Venetië, Professor Bernardi, Hebriana, de Kleine Zielen, ze hadden alle iets Tijdloos, en waren en bleven daardoor Actueel. Hij legde met die regies het hardnekkige misverstand bloot van de zinloze jacht naar Actualiteit-op-Zich. Zijn eigen toneelwerk waarvan hij het leeuwendeel voor Het Toneel Speelt en Hummelinck Stuurman schreef en regisseerde, zijn zonder uitzondering chirurgische portretten van de worstelende mensensoort, die hij meestal zonder verdoving ironiserend te kijk zette. Tijdens de repetitieperiodes van ongeveer zeven producties waarin ik zelf meespeelde ervoer ik het vaak als lastig om hem te begrijpen, nee, volgen is een betere term: in zijn verbeelding was een voorstelling eigenlijk na een week al klaar, de spontaniteit van het eerste aanbod, daar geloofde hij in, volgens hem hoefde je daarna alleen de tekst te kennen en moest het spelen vanzelf gaan, als het maar spontaan bleef: “het is jullie vak”, zei hij dan. Als je dan riposteerde met ,” ja maar je kan me toch ook wel een beetje helpen”, “Nou ja, laat maar zien dan”. Dan liet je iets zien, en dan zei hij “Nou dat is toch prima” Einde discussie. En in de daarop volgende weken modelleerde hij onopvallend en minutieus via een uitgekiende mise-en-scène een voorstelling die zo dicht mogelijk bleef in de buurt van die eerste week. Zelden heb ik mij in mijn spelersbestaan gelukkiger gevoeld dan tijdens de laatste voorstellingen van Professor Bernardi toen eindelijk tot me doordrong wat spontaniteit betekent in een notoir praat stuk als dat van Schnitzler. Ik zou van elk van zijn regies waarin ik meespeelde wel een verslag kunnen schrijven over de impact die het spelen mij gaf, om uit te zoeken wat zijn invloed op mij was. Maar daar moet ik nog eens goed over nadenken, misschien over een jaartje of drie, wanneer de herinnering aan hem een vorm heeft gekregen, nu is het nog allemaal te vers.
- eerder verschenen op Facebook
